Bulut Bilişim Ne Ola Ki?

Bu yazının amacı bulut bilişim kavramına giriş ve 3 farklı türde bulut bilişim devreye alma modelini ve bulut bilişim hizmetlerini ele almaktır. Bir önceki yazıda bulut bilişim nimetleri ve internet üzerinden verilerin nasıl taşındığı anlatılmaya çalışılmıştır bu yazıda onun devamı niteliğinde Bulut Bilişim Ne Ola Ki sorusuna yanıt olacak şekilde yazılmıştır. Bulut Bilişim Kim İcat Etti? Bulut bilişim teknolojisinin kökenleri, “bulut bilişimin babası” olarak bilinen Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve psikolog Dr. Joseph Carl Robnett Licklider’in 1960'ların başlarında bir Dizi memorandumda bir Galaksiler Arası Bilgisayar Ağı tartışmasında küresel ağ oluşturmanın ilk fikirlerini tanıtmasıyla 1960'ların başına kadar uzanmaktadır. Ancak, modern iş bulutu altyapısı 2000'lerin başlarına kadar ortaya çıkmadı. 2002 yılında Amazon Web Services, bulut tabanlı depolama ve hesaplama hizmetlerine başladı. 2006 yılında, kullanıcıların uygulamalarını çalıştırmak için sanal bilgisayarlar kiralamasına olanak tanıyan Elastic Compute Cloud’u (EC2) tanıttı. Aynı yıl Google, bir dizi SaaS (hizmet olarak yazılım) üretkenlik uygulaması olan Google Apps paketini (şu anda Google Workspace olarak adlandırılıyor) tanıttı. 2009 yılında Microsoft, ilk SaaS uygulaması olan Microsoft Office 2011'i başlattı. Bugün Gartner, kamu bulutu üzerindeki dünya çapındaki son kullanıcı harcamalarının toplam 679 milyar USD olacağını ve 2027'de 1 trilyon USD yi aşmasının beklendiğini öngörüyor. Bulut Bilişim Nedir? “Bulut” denildiğinde aklınıza gökyüzündeki beyaz pamuk yığınları gelebilir yada su damlacıklarından oluşan bir sis de gelebilir fakat ikiside değildir ;)).Teknoloji dünyasında Bulut bilişim, devasa miktarda veriyi internet üzerinden güvenli bir şekilde depolamak ve her yerden erişilebilir hale getirmek anlamına gelir. Okullar, işletmeler, hastaneler ve hatta devletler bile verilerini buluta taşır, böylece bilgiye kolayca ulaşabilir ve koruyabilirler. Wikipedia, bulut bilişimi şu şekilde tanımlar: “Bulut bilişim (İngilizce: cloud computing), bilgisayarlar ve diğer cihazlar için, istendiği zaman kullanılabilen ve kullanıcılar arasında paylaşılan bilgisayar kaynakları sağlayan, internet tabanlı bilişim hizmetlerinin genel adıdır.” Bulut, birbirine bağlı bilgisayarlardan oluşan küresel bir ağdır veya yerel bir ağ da olabilir. Bulut, cihazlar arasındaki iletişimi destekler ve karmaşık hesaplamalar gerçekleştirmek için bilgi işlem gücü barındırır Bu tanımı biraz açalım: Bulut, bir ağdır: Bulut, birbirine bağlı bilgisayarlardan oluşan küresel veya yerel bir ağdır. Yani, bulut bilişim hizmetleri sadece uzaktaki veri merkezlerinden sağlanmak zorunda değildir; bu hizmetler yerel ağlarda da sunulabilir. İletişim ve işlem gücü: Bulut, cihazlar arasındaki iletişimi destekler ve karmaşık hesaplamalar gerçekleştirmek için bilgi işlem gücü sunar. Örneğin, büyük veri analizleri veya yapay zeka uygulamaları gibi yoğun işlem gücü gerektiren görevler bulut üzerinden kolayca yapılabilir. Donanım kaynakları: Bulut bilişim, bir bilgisayarın donanım özelliklerinden faydalanmayı sağlar. Bu, klavye ve mouse gibi fiziksel bileşenlere ihtiyaç duymadan sadece gerekli donanım kaynaklarını (örneğin, depolama veya işlem gücü) kiralayabileceğiniz anlamına gelir. Bu donanım, ofisinizde, bir veri merkezinde veya dünyanın herhangi bir yerinde olabilir. Esneklik: Her gün yedek aldığınız bir sistem düşünün burada hesaplama yaptınız ve 1 yıl sonunda 52 TB bir disk alanına ihtiyacınız olduğunu anladınız burada kendiniz ofisinizde bir sunucu alıp yedekleri ofisinizdeki sunucuya alabilirsiniz ama burada fiziksel olarak kendiniz hazırlayacağınız için sunucunuza bir seferde 52 TB disk aldınız ve kurdunuz eğer bu sistemi bulutta yapmak isteseydiniz, sadece ihtiyacınız oldukça artırabilirdiniz başlangıçta 12 GB ile başlayıp yedekleme veri boyutu arttıkça bulut hizmetinde disk alanınızı genişletebilirdiniz, tek seferde 52 TB disk almanıza gerek yoktu sadece 12.ayda 52 TB parası öderdiniz ve aynı zamanda verilere ofis haricinde internet bulunan her yerden erişebilirdiniz şirket tarafında da bu olurdu ama yüksek güvenlik önlemleri veya fazladan ağ cihazları alarak olurdu şundan eminim ki şirket tarafı daha maliyetli olacaktı. Bulut Servis Sağlayıcıları ( Cloud Service Provider) Sunduğu Hizmetler; Arkadaşım pavel ile çektiği doğa fotoğraflarını paylaşacağı “ x “ web sitesi tasarlamaya karar verdik pavel web sitenin ön üç kısmıyla ilgilenecek ben ise arka uç kısmıyla ilgileneceğim kısacası sizin gözünüzle gördüğünüz kısımları ( front-end ) pavel yazacak, sitenin görünmeyen ( back-end ) sistemin çalışma ortamını hazırlama, fotoğrafların yükleneceği ortamı yazma gibi kısımları ben hazırlayıp yazacağım. Burada pavel Petersburg’da ben ise İstanbul’da ve ikimizin yazılımı birbirinden ayrı çalışması mümkün değil ve ayrı da hareket edemeyiz birlikte hareket edip birbirimiz yazdığı kodları görüp test edeceğiz bu nasıl olacak ? Neveda’da bir sunucu kiralamaya karar verdik, sunucumuzu kiralarken birden fazla hizmet türünden birini seçerek kiralarız aşağıda bazı hizmetler yer almaktadır. XaaS, “Everything as a Service” (Her Şey Hizmet Olarak) anlamına gelir ve bulut bilişim hizmetlerinin genel bir tanımıdır. Bu hizmetler, bir şirketin kendi altyapısını kurma ve bakımını yapma ihtiyacını ortadan kaldırır. Şirketler, ihtiyaç duydukları hizmetleri bulut sağlayıcılarından kiralayabilir ve bu sayede maliyetleri düşürebilir ve esneklik kazanabilir. XaaS’in altında birkaç farklı hizmet modeli bulunur: 1. IaaS (Infrastructure as a Service) IaaS, fiziksel ve sanal bilgi işlem kaynaklarını kiralamanıza olanak tanır. Bu kaynaklar arasında sunucular, depolama, ağ donanımları ve veri merkezleri bulunur. Yeni kurulan şirketin, pahalı sunucular ve ağ cihazları satın almak yerine, AWS gibi bir IaaS sağlayıcısından bu altyapıyı kiralayarak kullanabilir. 2. PaaS (Platform as a Service) PaaS, yazılım geliştiricilerin uygulamalarını oluşturmak, test etmek, dağıtmak ve yönetmek için ihtiyaç duydukları tüm altyapıyı ve araçları internet üzerinden sunan bir hizmet modelidir. PaaS sağlayıcıları, geliştiricilere sunucular, veri tabanları, yazılım geliştirme kitleri (SDK), araçlar ve diğer kaynakları sağlar. Geliştiriciler, bu hizmetleri kullanarak kendi donanımlarını kurmak ve yönetmek zorunda kalmazlar. Birlikte, uygulamalarımızı hızlı bir şekilde geliştirmek ve dağıtmak için PaaS sağlayıcısı kullanabiliriz. Bu PaaS sağlayıcısı, kodlarımızı yüklemek ve çalıştırmak için gerekli olan tüm altyapıyı ve araçları sağlar. 3. SaaS (Software as a Service) SaaS, internet üzerinden erişilebilen ve genellikle abonelik tabanlı olan yazılım uygulamalarıdır. Birlikte, işbirliği yapmak ve projelermizi yönetmek için Google Workspace veya Microsoft Office 365 gibi SaaS hizmetlerini kullanabiliriz. Bu uygulamalar, dokümanları, elektronik tabloları ve diğer dosyaları paylaşmamızı ve birlikte çalışmamızı kolaylaştırır. 4. DBaaS (Database as a Service) DBaaS, veritabanı yönetimi hizmetidir. Bu hizmet, veritabanlarının kurulumu, yönetimi, yedeklenmesi ve ölçeklendirilmesi gibi işlemleri bulut sağlayıcısının sorumluluğuna bırakır. Pavel’in çektiği fotoğrafların ve diğer verilerin saklanması için Amazon RDS gibi bir DBaaS hizmeti kullanılabilir. Bulut Devreye Alma Modelleri ( Web sitesini ayağa kaldırma ); 3 farklı şekilde siteyi ayağa kaldırabiliriz; Public Cloud, Private Cloud, Hybrid Cloud. Public Cloud; Pavel’in halka açık olarak paylaşmak istediği doğa fotoğrafları, x web sitesine yüklenir. Bu siteye herkes erişebilir ve fotoğrafları görüntüleyebilir. Private Cloud; Pavel’in değerli ve parayla satılacak fotoğrafları, özel bir kullanıcı adı ve şifre ile erişilebilen private cloud’da saklanır. Bu şekilde sadece yetkilendirilmiş kişiler bu fotoğraflara erişebilir ve satın alabilir. Hybrid Cloud; Pavel, bazı fotoğrafları hem private cloud’da hem de public cloud’da barındırmak isteyebilir. Örneğin, bir fotoğrafın düşük çözünürlüklü versiyonu halka açık paylaşılırken (public cloud), yüksek çözünürlüklü ve ticari değeri olan versiyonu özel olarak saklanır (private cloud). Ayrıca, fotoğraflar satışa sunulduğunda, ödeme işlemleri public cloud üzerinden yapılabilir, ancak fotoğrafların kendisi private cloud’da kalır. Bulutlu Günler ;))